अलेस्सांद्रो व्होल्टा – Alessandro Volta Information in Marathi

Alessandro Volta Information in Marathi अलेस्सांद्रो ज्युसेप्पे अँटोनियो अनास्टासिओ व्होल्टा एक इटालियन भौतिकशास्त्रज्ञ, रसायनशास्त्रज्ञ होते. त्यांना विद्युत बॅटरीचा शोधकर्ता आणि मिथेनचा शोधकर्ता म्हणून ओळखले जाते. ते विजेचे आणि उर्जेचे प्रणेते होते. त्यांनी 1799 मध्ये व्होल्टाइक पाईलचा शोध लावला आणि रॉयल सोसायटीच्या अध्यक्षांना 1800 मध्ये दोन भागांच्या पत्राद्वारे त्यांनी केलेल्या प्रयोगांचे निकाल कळवले.

Alessandro Volta Information in Marathi अलेस्सांद्रो व्होल्टा माहिती मराठी

या शोधामुळे व्होल्टाने हे सिद्ध केले की वीज रसायनाने निर्मिती केली जाऊ शकते आणि वीज केवळ माणसाद्वारेच तयार केली जाते या सिद्धांताला खोटे ठरवले. व्होल्टाच्या शोधामुळे मोठ्या प्रमाणात वैज्ञानिक खळबळ उडाली आणि इतरांनाही असेच प्रयोग करण्यास प्रवृत्त केले ज्यामुळे शेवटी इलेक्ट्रोकेमिस्ट्रीच्या क्षेत्राचा विकास झाला.

नेपोलियन बोनापार्टनेदेखील व्होल्टाच्या शोधाबद्दल त्यांचे कौतुक केले आणि संस्थेच्या सदस्यांकडे आपला शोध प्रदर्शित करण्यासाठी त्यांना फ्रान्सच्या इन्स्टिट्यूटमध्ये आमंत्रित केले गेले. व्होल्टांनी आयुष्यभर सम्राटाशी काही प्रमाणात जवळीक अनुभवली आणि त्यामुळे सम्राटाकडून त्यांना पुष्कळसे सन्मान मिळाले.  पेविया विद्यापीठात वोल्टा यांनी प्रायोगिक भौतिकशास्त्राची खुर्ची जवळजवळ 40 वर्षे सांभाळली आणि विद्यार्थ्यांनी मोठ्या प्रमाणात त्यांना आपले आदर्श मानले.

---

अलेस्सांद्रो व्होल्टाबद्दल रोचक तथ्ये (Interesting Facts about Alessandro Volta)

1. व्होल्टाचे वडील वारले तेव्हा ते फक्त सात वर्षांचे होते, त्यामुळे त्यांचे कुटुंब कर्जबाजारी झाले.
2. व्होल्टा चार वर्षांचे होईपर्यंत बोलत नव्हते.
3. व्होल्टा एकतर पुजारी किंवा वकील बनले पाहिजे, असे त्यांच्या घरच्यांना वाटायचे.
4. व्होल्टाला पाच भाषा बोलता येत होत्या. त्यांना विलंब बोलीची समस्या असूनही व्होल्टा इटालियन, जर्मन, लॅटिन, फ्रेंच आणि इंग्रजी भाषेत पारंगत होते.
5. व्होल्टा यांनी वयाच्या 20 व्या वर्षी प्रथम वैज्ञानिक पेपर लिहिला. वेगवेगळ्या पदार्थांना एकत्र चोळून स्थिर वीज कशी निर्माण करता येईल यावर या पेपरमध्ये त्यांनी सांगितले.
6. मिथेन गॅस वेगळे करणारी व्होल्टा पहिली व्यक्ती होते. वयाच्या 31 व्या वर्षी व्होल्टाला आढळले की विद्युत स्पार्कमुळे बंद कंटेनरमध्ये मिथेन-एअर मिश्रण फुटू शकते.
7. व्होल्टाने बॅटरीचा शोध लावून शास्त्रज्ञांच्या अनेक सिद्धांतांना आव्हान दिले.
8. व्हॉल्टा वयाच्या 74 व्या वर्षापर्यंत निवृत्त झाले नाहीत. 5 मार्च 1827 रोजी वयाच्या 82 व्या वर्षी वृद्धापकाळामुळे त्यांचा मृत्यू झाला.

---

अलेस्सांद्रो व्होल्टाचे विचार (Alessandro Volta Quotes)

1. “प्रयोग जेव्हा तुम्ही चुकीचे असल्याचे दर्शविते तेव्हा आपण अगदी आकर्षक कल्पना सोडण्यास तयार असणे आवश्यक आहे.”
2. “प्रत्येक धातूची विशिष्ट शक्ती असते, जी धातूधातूंमध्ये भिन्न असते आणि जी  विद्युत द्रव गतीमध्ये ठेवते.”
3. “प्रयोगाची भाषा कोणत्याही युक्तिवादापेक्षा अधिक अधिकृत आहे: तथ्ये आपल्या वर्णभेदाचा नाश करू शकतात.”

---

अलेस्सांद्रो व्होल्टाचे शोध (Inventions of Alessandro Volta)

इलेक्ट्रिक बॅटरी (Electric battery)

इटालियन भौतिकशास्त्रज्ञ अलेस्सांद्रो व्होल्टा यांनी 1800 मध्ये प्रथम इलेक्ट्रोकेमिकल बॅटरी, व्होल्टाइक पाईल बनवून त्याचे वर्णन केले. हा तांबे आणि जस्त प्लेट्सचा एक समूह होता, जो समुद्रात भिजलेल्या पेपर डिस्कने विभक्त केला होता, ज्यामुळे बर्‍याच काळासाठी स्थिर प्रवाह तयार केला जाऊ शकतो.

व्होल्टाला हे समजले नाही की व्होल्टेज रासायनिक प्रतिक्रियांमुळे तयार झाले. मायकेल फॅराडे यांनी 1834 मध्ये दाखविल्याप्रमाणे, त्यांच्या सेल किंवा बॅटरी उर्जेचा अविभाज्य स्त्रोत होता आणि इलेक्ट्रोड्सवरील संबंधित गंज त्यांच्या कार्याचा अपरिहार्य परिणाम नसून केवळ उपद्रवच होता, असे फॅराडे यांनी सिद्ध केले.

व्होल्टाइक पाईल (Voltaic pile)

व्होल्टाइक पाईल ही पहिली इलेक्ट्रिकल बॅटरी होती जी सतत सर्किटला इलेक्ट्रिक प्रवाह देऊ शकत होती. इटालियन भौतिकशास्त्रज्ञ अलेस्सांद्रो व्होल्टा यांनी याचा शोध लावला. 1799 मध्ये त्यांनी आपले प्रयोग प्रकाशित केले. व्होल्टाइक पाईल नंतर ऑक्सिजन आणि हायड्रोजनमध्ये पाण्याचे विद्युत विघटन होण्यासारख्या इतर अनेक शोधांची वेगवान मालिका त्यांनी सादर केली.

1870 च्या दशकात डायनामोच्या शोधापर्यंत व्होल्टाच्या बॅटरींनी 19 व्या शतकाच्या संपूर्ण विद्युत उद्योगाला उर्जा प्रदान केली.

हायड्रोजन दिवा (Hydrogen lamp)

अलेस्सांद्रो व्होल्टाने हायड्रोजन दिवा शोधला. एका काचेच्या ग्लोबसह ब्रास बेस आणि स्टॉप-कॉकसह पितळी कॉलर असते. वर एका नोझल मध्ये बाजूने एक वाकलेली ट्यूब असते. त्याच्या पुढे दोन इलेक्ट्रोड असतात ज्यात एक स्पार्क गॅप असतो आणि मेण टेपर ठेवण्यासाठी लहान पितळी ट्यूब असते.

स्टॉप-कॉकच्या वरच्या पितळी कॉलरवर फुलदाणीच्या आकाराचे ग्लास रिझरवोयर बसविलेले असते. रिझरवोयरमधून ओतलेल्या पाण्याच्या दबावामुळे ग्लोबमधील हायड्रोजन नोजलमधून निघून जाते. आणि इलेक्ट्रोफोरसच्या छोट्या स्पार्कमुळे प्रज्वलित वायू ​​टेपर पेटवला जातो.

---

अलेस्सांद्रो व्होल्टाचे कुटुंब (Family of Alessandro Volta)

व्होल्टाचा जन्म कोमोमधील एका कुटुंबात झाला होता, त्यांचे वडील डॉन अलेस्सांद्रो व्होल्टा आणि आई डोन्ना मद्दलेना इनझाघी (डॉन आणि डोना म्हणजे सर आणि लेडी). अलेस्सांद्रो व्होल्टा त्यांचा चौथा मुलगा होता आणि त्याला तीन बहिणीही होत्या.

खानदानी लोकांच्या प्रथेच्या अनुषंगाने त्याला घरी ठेवण्यात आले नाही आणि त्यांना ब्रुनेत गावात एका परिचारिकाच्या देखरेखीखाली ठेवले गेले. ते वयाच्या तिसऱ्या वर्षी त्यांच्या पालकांकडे राहायला गेले, परंतु अलेस्सांद्रो सात वर्षांचे असताना त्यांच्या वडिलांचा मृत्यू झाला. ते त्यांची आई आणि बहिणींसह त्यांचे काकांकडे राहण्यासाठी गेले.

व्होल्टा तेरा वर्षाचे होईपर्यंत त्यांना घरातच शिकवले गेले, त्यानंतर त्यांनी गेसूट्सकडून चालवल्या जाणाऱ्या शाळेत तीन वर्षे शिक्षण घेतले. तीन वर्षांनंतर त्यांच्या काकांनी त्यांना दुसर्‍या शाळेत घातले, कारण त्यांनी व्होल्टाकडून वकील बनण्यासाठी अभ्यास करण्याची अपेक्षा केली होती, तर गेसूट्स मुलाला जीसूट बनविण्यास प्रभावित करत असे.

व्होल्टाचे कुटुंब श्रीमंत नव्हते त्यामुळे वडिलांच्या मृत्यूमुळे, त्यांनी आपल्या गरजा भागावण्यासाठी पैसे नोकरी शोधण्यास सुरुवात केली. ते 29 वर्षांचे होते तेव्हा त्यांना कोमोच्या शाळेत अधीक्षक म्हणून नोकरी मिळाली.

व्होल्टा यांना कौटुंबिक जीवनावर प्रेम होते, परंतु त्यांचे वय जवळजवळ पन्नाशी होते तेव्हा त्यांचे लग्न झाले. त्याच्या पत्नीचे नाव डोना टेरेसा पेलेग्रीनी होते, आणि त्यांना तीन मुलगे होते.

---

अलेस्सांद्रो व्होल्टाचा मृत्यू (Death of Alessandro Volta)

इ.स. 1819 मध्ये व्होल्टा इटलीच्या कोमो येथील कॅमॅनागो येथे त्यांच्या राहत्या घरी ‘अ फ्राझीअन ऑफ कोमो’, इटली जे आता कॅमॅनागो व्होल्टा म्हणून ओळखले जाते येथे निवृत्त झाले. एका हृदय विकाराच्या झटक्यावर विजय मिळवल्यानंतर, 5 मार्च 1827 रोजी वयाच्या 82 व्या वर्षी कोमोमधील त्यांचे आपल्या राहत्या घरी निधन झाले. व्होल्टाचे अवशेष कॅमॅनागो व्होल्टामध्ये पुरले गेले.

त्यांच्या सन्मानार्थ, आंतरराष्ट्रीय इलेक्ट्रिकल कॉंग्रेसने विद्युतदाब शक्तीचे (वोल्टेज) एकक म्हणून व्होल्टला मान्यता दिली आणि चंद्रावरील एक खड्डा आणि एका लघुग्रहाला देखील त्यांचे नाव देण्यात आले आहे.

---

काय शिकलात?

आज आपण Alessandro Volta Information in Marathi अलेस्सांद्रो व्होल्टा माहिती मराठीत पहिली आहे. पोस्ट वाचल्याबद्दल मनापासून धन्यवाद.